Wu Tai Chi – historia stylu jako sztuki bojowej

Styl Wu Tai Chi został stworzony przez mistrza Quan You (1834-1902) pochodzącego z arystokratycznej rodziny mandżurskiej sławnej ze swoich tradycji wojskowych oraz umiejętności walki jej przedstawicieli.
Mistrz Quan You został zatrudniony jako oficer elitarnej jednostki ochrony rodziny cesarskiej dynastii Qing, co dobitnie świadczyło o jego wybitnych umiejętnościach bojowych.
W tym czasie jako instruktor sztuk walki w tym samym obozie zatrudniony został mistrz Yang Luchan (1799-1872). U tego wybitnego mistrza ćwiczyło wielu oficerów jednak tylko trzech z nich (Wan Chun, Ling Shan i Quan You) przetrwało rygorystyczny trening. Wówczas Tai Chi mistrza Yang Luchan sławne było jako sztuka wojenna zaś walory zdrowotne nie były doceniane w tak wielkim stopniu jak obecnie. Yang Luchan był niezwykle wymagającym trenerem kładącym wielki nacisk na rozwój umiejętności walki.
Mistrz Yang Luchan znany również jako Fukui, pochodził z Yongnian w prowincji Hebei. Uczył się Tai Chi Chuan rodziny Chen przez 20 lat od mistrza Chen Changxing (1771-1853) w wiosce Chenjiakou. Gdy wrócił do domu dokonawszy istotnych zmian w systemie, rozpoczął nauczanie swoich współziomków. Jego styl szybko zaczął być rozpoznawalny jako nowa szkoła Tai Chi nazwana od jego nazwiska szkołą Yang. Wtedy też Wu Yuxiang (1812-1880) rozpoczął ćwiczenie u mistrza Yang Luchan. Jednakże Wu Yuxiang zdążył poznać tylko ogólny zarys stylu Yang Luchan’a, zanim przeprowadził się do wioski Zhaobao gdzie praktykował styl Chen pod okiem mistrza Chen Qingping. Umożliwił mu to jego brat Wu Chengqing będący zarządcą hrabstwa Jiuyang w prowincji Henan, przyjaźniący się z mistrzem Chen Qingping (wspólnie zdławili rebelię w tym rejonie). Mistrz Chen Qingping miał swoisty „dług wdzięczności” w stosunku do Wu Chengqing’a, przez co chętnie przyjął jego brata Wu Yuxiang’a na ucznia. Połączywszy wiedzę uzyskaną od Yang Luchan’a i Chen Qingping’a mistrz Wu Yuxiang stworzył drugi styl Wu nazywany od jego imienia stylem Wu Yuxiang. Swój styl Wu Yuxiang przekazał Li Yiyu (1832-1890).
Syn Yang Luchan’a – Yang Banhou (1837-1892) uczył się Tai Chi zarówno od swojego ojca jak i od Wu Yuxiang’a poznając w ten sposób obie nowe odmiany stylu.
W tym czasie Wu Ruqing (drugi brat Wu Yuxiang’a) zdał egzaminy urzędnicze do najwyższego biura cesarskiego. Pracując w stolicy na bardzo wysokim stanowisku, obracając się w środowisku ministrów i księciów, usłyszał o szeroko zakrojonych poszukiwaniach nauczyciela sztuk walki. Zaprosił więc Yang Luchan’a umożliwiając mu audiencję w pałacu cesarskim. Sława Yang Luchan’a poprzedziła jego przyjazd, przez co z łatwością uzyskał stanowisko instruktora gwardii cesarskiej. U mistrza Yang Luchan uczyło się wielu książąt i wysokiej rangi generałów. Jednakże tylko dwóch z nich uzyskało wybitne umiejętności. Byli to Shi Shaonan oraz generał Yue Guichen. Innym arystokratycznym uczniem który osiągnął dość wysokie umiejętności był Wang Lanting żyjący w pałacu Lei. Pozostali arystokratyczni uczniowie ćwiczyli bądź to nieregularnie, bądź to jedynie w celach zdrowotnych.
W tym czasie Wan Chun, Ling Shan i Quan You byli tylko średniej rangi oficerami. Z powodu swojego niższego statusu nie mogli być uznawani za uczniów równych książętom i generałom. Na polecenie Yang Luchan’a cała trójka została oficjalnie uznana za uczniów jego syna Yang Banhou. Dzięki trzyletniemu treningowi pod okiem Yang Banhou cała trójka zyskała wiedzę o istocie stylu mistrza Wu Yuxiang. W ten sposób uczyli się zarówno od Yang Luchan’a jak i jego syna Yang Banhou. Historia przekazuje że każdy z trzech najlepszych uczniów Yang Luchan’a wyspecjalizował się w innym przejawie Tai Chi. I tak oto: Wan Chun osiągnął najwyższe umiejętności w użyciu „twardej” energii wewnętrznej, Ling Shan wyspecjalizował się w „miękkiej” energii wewnętrznej, zaś Quan You został najwyższej klasy ekspertem w energii „neutralizującej i transformującej” (umiejętności neutralizacji i odchylenia siły przeciwnika oraz zwrócenia jej przeciw niemu).
Generał Yue Guichen zginął później w bitwie.
Osiągnięcia Shi Shaonan’a były wybitne przez co był jednym z ulubionych uczniów Yang Luchan’a, niestety w wieku 41 lat zachorował na ospę i powrócił do Yongnian koncentrując się na powrocie do zdrowia.

Ling Shan skoncentrował się na spisaniu historii.
Nic nie wiadomo o jakichkolwiek uczniach Wan Chun’a
Jedynym który po zakończeniu służby wojskowej założył w Pekinie własną szkołę był Quan You. Łącząc własne doświadczenia w zakresie praktycznej walki (jako oficer ochrony i potomek rodziny sławnej z umiejętności walki musiał być wybitnym wojownikiem jeszcze zanim rozpoczął nauki u Yang Luchan i Yang Banhou) z wiedzą uzyskaną podczas treningu stylów Yang i Wu(Yuxiang) stworzył własną odmianę stylu która szybko zyskała niezwykłą popularność ze względu na jej pragmatyczne podejście do zagadnienia walki. Bardzo szybko zyskał ogromną reputację pod przydomkiem Quan Sanye (trzeci wujek – przydomek nadany jako hołd jednemu z trzech najwybitniejszych uczniów Yang Luchan’a). W wyniku zmiany nazwiska przez jego syna na Wu styl szybko stał się znany jako styl Wu(Jianquan).
Forma której uczył Quan You szybko stała się znana jako szybka forma stylu Wu(Jianquan).
Zawiera ona zarówno powolne jak i bardzo szybkie ruchy z częstymi „wyładowaniami energii”, przeskokami i kopnięciami z wyskoku. Ta bardzo ruchliwa forma ma 4 współzależności: miękkość i twardość przechodzące w siebie nawzajem , płynność przeplatana „wyładowaniami energii”, ciągła gotowość do ruchu w przód i w tył, naturalnie współistniejące ruchy szybkie i powolne. Wykonanie całej tej formy zajmuje około 6-8 minut i obecnie uczona jest jedynie w przekazie mistrzów Ma Yuehliang (Shanghai) oraz rodziny Wu (Hongkong).
Uważa się że szybka forma stylu Wu jest formą która oryginalnie uczona była przez mistrza Yang Luchan, który opracował ją jako nowy styl po opuszczeniu wioski Chenjiakou. Yang Luchan nauczył tej formy swoich synów Yang Banhou i Yang Jianhou (1839-1917), oraz mistrzów Shi Shaonan, Yue Guichen, Quan You, Wan Chun, Ling Shan, Wang Lanting. Arystokratycznych uczniów ćwiczących dla zdrowia uczył uproszczonej wersji bez zagłębiania się w szczegóły. Również synowie Yang Jianhou – Yang Shaohu (1862-1930) i Yang Chengfu (1883-1936) oraz syn Quan You – Wu Jianquan uczeni byli tej szybkiej formy Tai Chi. Do tego czasu styl walki nazywany Tai Chi, we wszystkich swoich wariacjach (Chen, Yang, Wu Yuxiang, Wu Quanyou) był wymagającym fizycznie szybkim stylem z częstymi „wyładowaniami energii”.
Istotnych zmian w stylu Yang Tai Chi dokonał dopiero około 1912 roku Yang Chengfu dostosowując go do własnego typu budowy fizycznej, natury oraz zmieniających się uwarunkowań. Ta nowa najpopularniejsza obecnie forma stylu Yang zyskała nazwę „duża” w odróżnieniu od oryginalnej nazywanej „stara”, „mała” lub „szybka”. Yang Chengfu po stworzeniu swojej własnej formy nigdy już nie ćwiczył ani nie nauczał formy której nauczył się od ojca. Z kolei jego 21 lat starszy brat Yang Shaohu ćwiczył wyłącznie „małą” („szybką”) formę nigdy nie ćwicząc „dużej” formy Yang Chengfu. Takie uwarunkowania rodzinne były naturalna koleją rzeczy gdyż Yang Shaohu ćwiczył głównie ze swoim wujkiem Yang Banhou. Gdy Yang Chengfu się urodził, jego dziadek Yang Luchan nie żył już od 11 lat, gdy osiągnął wiek 9 lat zmarł wujek Yang Banhou, zaś gdy miał 34 lata zmarł jego ojciec Yang Jianhou. Dlatego też trening Yang Chengfu ćwiczącego głównie pod okiem swojego ojca Yang Jianhou, różnił się w istotny sposób od treningu jego starszego brata Yang Shaohu ćwiczącego głównie u Yang Banhou.
Wu Jianquan początkowo pracował dla dworu Qing w pałacowym batalionie gwardii cesarskiej. Po abdykacji Cesarza Puyi, Generał Yin Zhang zarekomendował Wu Jianquan’a Prezydentowi Li Yuanhong.
W 1914 roku Wu Jianquan uzyskał stanowisko instruktora sztuk walki 11 oddziału ochrony Prezydenta, oraz doradcy militarnego rządu.
W 1916 roku mistrz Wu Jianquan wraz z mistrzami Xi Yuseng, Yang Shaohu i Yang Chengfu stworzyli w Pekinie szkołę sztuk walki. Dzięki temu sztuka walki dostępna do tego czasu jedynie wojskowym, arystokracji, książętom i cesarzom zaczęła się rozprzestrzeniać wśród zwykłych ludzi. Szkoła szybko stała się jedną z najsławniejszych w Pekinie.
W 1928 roku Wu Jianquan przeprowadził się do Szanghaju gdzie został szefem oddziału Tai Chi sławnego związku sportowego Ching Wu.
W 1935 roku założył pierwszą w Szanghaju akademię Wu Tai Chi, którą zarządzał wraz ze swoim zięciem Ma Yuehliang
Wu Jianquan przyjaźnił się z Yang Chengfu i dużo czasu poświęcali na wspólny trening. Dlatego też gdy Yang Chengfu stworzył swoją „dużą” formę naturalnym było stworzenie „dużej” formy stylu Wu przez mistrza Wu Jianquan. Także w stylu Wu(Jianquan) „duża” forma zyskała tak wielką popularność że oryginalna „szybka” niemalże uległa zapomnieniu. Obecnie „szybka” forma stylu Wu(Jianquan) jest w większości odłamów tego stylu właściwie nieznana a przez to znakomita większość nauczycieli nie wie nawet o jej istnieniu. Wu Jianquan pierwotną „szybką” formę swojego ojca Quan You przekazał jedynie swoim synom Wu Gongyi i Wu Gongzao, oraz swojej córce Wu Ying Hua i zięciowi Ma Yuehliang. Ma Yuehliang nauczał jej w Shanghaju, zaś synowie wyemigrowali do Hongkongu tworząc również szkoły w Macau, Singapurze, Filipinach, Malezji i w końcu w Kanadzie.
W wyniku popularyzacji zdrowotnych aspektów Tai Chi zarówno uczniowie stylu Yang jak i obu stylów Wu (Wu Yuxiang i Wu Jianquan) poznają głównie „dużą” formę o powolnych, zrelaksowanych ruchach co w ciągu dziesiątek lat ukształtowało obraz Tai Chi jako głównie systemu zdrowotnego, bez walorów bojowych. Nie umniejszając walorów zdrowotnych stylu, należy nadmienić że Tai Chi ćwiczone w odpowiedni sposób w celach bojowych jest jednym z najskuteczniejszych i najsławniejszych stylów walki w historii Chin.